انتخاب رقم پسته پایه و تهیه نهال
پسته گياهي دو پايه است بنابراين درختان نر و ماده مجزا از يكديگر هستند و بدين صورت با كاشت بذر و پيوند نزدن آن نيمي از نهالها نر و نيم ديگر ماده خواهند شد و همچنين كاشت بذر بهعلت تفرقه صفات، تنوع ژنتيكي بين درختان بوجود آورده و بعضاً امكان دارد صفاتي نامطلوب در بين جمعبت بروز كند. بنابراين در تكثير توسط بذر، گاهي مرغوبيت از بين مي رود و نيز زمان لازم براي بالغ شدن گياه در درختاني كه توسط بذر تكثير ميشوند طولانيتر ميشود. بنابراين براي داشتن درختان يك دست و يكنواخت از يك رقم پر محصول ومرغوب و نيز براي كوتاهكردن دوره نونهالي بايد از تكثير غيرجنسي استفاده كرد. پس پيوند زدن نهال امري ضروري به نظر ميرسد.
انتخاب پایه از مهمترین مسائلی است که در زمان احداث هر باغ باید به آن توجه شود. هر چند که تمامی پیوندک های ارقام پسته می توانند بر روی همه گونه های آن پیوند شوند، با این وجود در ایران تنها از 3 گونه پسته اهلی ( P.vera ) چاتلانقوش (P.khinjuk) و بنه (P.mutica) به عنوان پایه استفاده می شود.
در بیش از 99 درصد باغ های پسته از گونه اهلی به عنوان پایه استفاده شده است.
در ارقام مختلف پسته ، شکوفائی دختان نر 7-5 روز زودتر از درختان ماده بوده و زمان شکوفائی مختلف متفاوت می باشد. با توجه به تجربیات و یافته های تحقیقاتی در ایستگاه های تحقیقاتی پسته در منطق مختلف دنیا نسبت 1:9 درختان نر به ماده در باغ توصیه می شود که در هنگام پیوند درختان و یا احداث باغ باید مورد توجه قرار گیرد. معمولا به اطمینان از وجود گرده کافی در زمان گلدهی در جهت عمود بر باد غالب منطقه یک ردیف از مجموعه ای از ارقام نر زود گل، متوسط گل و دیر گل پیوند می گردد تا بتواند حداکثر همپوشانی را با ارقام ماده موجود ایجاد نماید.
اوحدي Owhadi:
خصوصيات درخت پسته
اين رقم داراي قدرت رشد متوسط و عادت رشد گسترده مي باشد. ارتفاع درخت 5/308 سانتيمتر (متوسط) و عرض تاج درخت 380 سانتيمتر (داراي بيشترين عرض در بين رقمها) است. اين رقم مهمترين رقم كاشته شده در استان كرمان بوده و 55 تا 60% كل باغات پسته استان را به خود اختصاص داده است.
شروع گلدهي در اين رقم 13 فروردين ماه (متوسط گل)، مرحله پايان گلدهي 20 فروردين وداراي طول دوره گلدهي 11 روز است. تاريخ شروع رشد سريع جنين دراين رقم 25 خرداد و زمان رسيدن ميوه هاي آن 12 شهريور مي باشد (متوسط رس).
پيوند درختان پسته

هرس پسته
هرس باردهي درختان پسته
هرس تنك شاخه
آماده سازی زمین پسته سیستم کاشت، کشت نهال پسته
پس از تهيه نمونه هاي آب و خاك، در صورتيكه نتيجه براي باغ مثبت باشد پروفيلهايي به عمق حداكثر 2 متر براي شناسائي كامل خاك و در صورت امكان طبقه بندي آن حفر مي شود. براي شروع كار در صورتيكه لايه سطحي خاك (قبل و يا بعد از تسطيح) خيلي شور باشد، لازم است لايه نازكي از سطح خاك را كه درمحل تجمع املاح است كنار زده و خاكهاي جمع شده را از مزرعه خارج نمود. در صورتيكه پروفيل و نمونه برداري نشان داد كه بافت خاك كاملاً شني بوده و يا تا عمق 2 متري داراي سخت لايه باشد، بايد از احداث باغ در چنين محلي اجتناب نمود. اگر با حفر پروفيل مشخص شد كه خاك محل احداث باغ مطبق مي باشد (يك لايه شني و يك لايه رسي يا برعكس)، در اين صورت قبل از انجام هركاري، با توجه به نقشه باغ و تعيين جهت و امتداد رديفها در محل كاشت، خاك را حداقل به عرض يك متر و به عمق يك تا دو متر با بيل مكانيكي و يا لودر كاملاً مخلوط و يكدست مينمايند. با ين كار اگر در عمق مذكور سخت لايهاي وجود دارد شكسته مي شود.
پس از اين مي توان ساير عمليات را طبق نقشه انجام داد . چنانچه سيستم آبياري غرقابي مدنظر باشد بايستي شيب نهائي زمين به حدود 2-1 درصد برسد. اگر در محل كاشت با توجه به نتايج، عمليات اصلاحي لازم باشد، در آن صورت ممكن است در نوار محل كاشت ،گچ، يا گوگرد و كود حيواني پوسيده را به خاك اضافه كرده و سپس كاشت نهال را انجام داد.
لازم به ذكر است جهت اصلاح خاك (درصورتيكه PH خاك بالاتر از 5/7 يا 8 باشد)، با اندازه گيري سديم قابل تبادل و با در نظر گرفتن مقدار بهينه آن، مقدار گچ و يا گوگرد لازم در هر هكتار را محاسبه و به زمين داده شود. البته بايد در نظر داشت كه آثار اين اصلاح خاك در طولاني مدت و حداقل 2 تا 4 سال بعد بروز كرده و مشاهده خواهد شد. درصورتيكه كود حيواني مورد استفاده كاملاً پوسيده شده و عاري از بذرهاي علفهاي هرز باشد مي توان آن را در نوار محل كاشت نهال ريخته و گوگرد را نيز به آن اضافه نمود.
لازم است تاكيد شود دادن گچ به تنهايي، ميتواند خاك را اصلاح كند ولي دادن گوگرد بدون كود حيواني هيچ فايدهاي برآن مترتب نيست. پس از انجام عمليات فوق در صورتي كه آبياري به روش غرقابي انجام مي شود بايد در زمان كاشت نكات زير را در نظرگرفت :
حد مجاز شوري براي پسته 8 ميلي موس برسانتي متر (دسي زيمنس برمتر) مي باشد، البته شوري بيش از آن موجب خشكيدن نهال و يا خسارت به آن مي شود. در اراضي بكر بايد قبل از كشت و يا توام با كاشت پسته در سالهاي اوليه، بمنظور كاهش شوري خاك عملياتي مثل زراعت جو و امثال آن انجام گيرد تا بدينوسيله با آبياريهاي مرتب و با دوركم، شوري خاك كاهش يافته و به حد مجاز نزديك شود و گرنه خشكيدن تعدادي نهال در هر آبياري، اجتناب ناپذير خواهد بود.كاشت نهال و يا بذر خصوصاً در مناطقي كه منابع آب وخاك شور است، نبايد در داغ آب و نوك پشته ها انجام شود و بهتراست محل كاشت كمي پايينتر از محل داغ آب انتخاب شود. اگر قبلاً نهال در وسط پشته كشت شده باشد، توصيه ميشود به مرور از حالت جوي و پشته درآمده و به كرتي تبديل شوند و خاك اطراف طوقه ها برداشته شود.
در صورتيكه كاشت پسته در اراضي بسيار شور و يا شور قليا و سديمي، مدنظر مي باشد به جاي جوي و پشته، نواري به عرض حداقل يك متر و با عمق مناسب (جهت آبگيري به حجم كافي) ايجاد شده و نهال درست در وسط اين نوار كشت شود (شكل نوار مستطيل بوده و با عممق مربوطه، درحقيقت مكعب مستطيلي است كه در كف و روي زمين آن نهال ها كاشته مي شوند.)
در برخي موارد استثنايي، دادن خاك رس به اراضي بسيار شني و يا اضافه كردن به اراضي رسي، با اطمينان از شور نبودن شن و يا رس اضافه شده توصيه مي شود.
شخم زدن و ديسك كردن زمین پسته :
عمليات شخم به منظور زيرو رو كردن خاك و از بين بردن علفهاي هرز و عمليات ديسك زدن به منظور خردكردن كلوخها و جمعآوري علفهاي هرز انجام مي شود. گاهي چنانچه بافت خاك نامناسب بوده و نياز به اضافه كردن مواد اصلاحي باشد، اين مواد قبل از شخم و ديسكت زدن به خاك اضافه شده و سپس اين عمليات انجام مي گيرد.
ايجاد نوارهاي بادشكن:
باتوجه به وضعيت اقليمي و در صورت وجود بادهاي شديد، طوفاني و حركت شنهاي روان در منطقه بايستي در اطراف مزرعه نوارهاي بادشكني از درختان مناسب (با ارتفاع بالا) و عمود برجهت باد ايجاد گردند تعداد نوارها به نوع گياهان انتخاب شده بستگي دارد. ضمناً گياهان انتخاب شده نبايد ميزبان مشتركي براي آفات و بيماريهاي پسته باشند.
درختان گز، سنجد، سرو، كاج و حتي درختان پسته نر بادشكنهاي مناسبي هستند.
كودهاي دامي و ورمی کمپوست:
درايران خصوصاً در باغات پسته از كود ماكيان نوع مرغي بسيار مصرف مي شود و بهتراست از مصرف مداوم كودمرغي در باغات پسته خودداري نمود و حداقل هر سه يا پنج سال از كود آلي ديگري استفاده شود. مقدار مصرف اين كود به علت بالا بودن ازت آن بيش از 10تن در هكتار براي درختان جوان (15ساله) توصيه نمي شود در مورد درختان بارور و مسن ميتوان ميزان استفاده از آن را تا حداكثر 20 تن در هكتار بالا برد. بطور كلي كود پرندگان و كودمرغي داراي درصدآهن بالا مي باشند به همين علت از مصرف مداوم و با مقدار زياد آنها در باغاتي كه درصد آهك از 30 درصد متجاوز است، بايد جداً خودداري نمود. كودهاي مرغي را بايستي .در شيار كودي عميق، مصرف و مدفون كرد
كودهاي دامي گاوي و گوسفندي تفاوتي در كاربرد نداشته و گاهي نيز به صورت مخلوط بكار برده مي شوند كه انجام آن توصيه مي شود، زيرا كودهاي گاوي ازت و پتاسيم كمتري از كودهاي گوسفندي دارند. بهتر است براي اراضي داراي معمولي و نسبتاً غني از نظر مواد غذائي مصرف شوند. ميزان مصرف كودهاي مخلوط يا گوي معادل 20 تن در هكتار براي درختان جوان زير 15 سال و 40-20 تن براي درختان بارور و مسن توصيه مي شود.
کود ورمی کمپوست پسته
اما بهترین کود برای درخت پسته نوعی کود ارگانیک به نام ورمی کمپوست است که به دلیل همخوانی ویژگی های این کود با شرایط رشدی پسته از بهینه ترین کودهای مصرفی میباشد از انجایی که کودهای گاوی سرشار از تخم علف هرز و انواع بیماری های باکتریای میباشند و شوری مناسب و پی هاش مناسبی ندارند کود ورمی کمپوست میتواند جایزگین این کودا شود از انجایی که یکی از مهم ترین فاکتورهای کود ای سی کود است که به درصد جذب توسط ریشه درخت کمک میکند و از انجایی که ورمی کمپوست بین تمام کودها از بهینه ترین شرایط Ec برخوردار است و از انجایی که این کودها حاصل مدفوع کرمهای خاکی است و کرم های خاکی داخل روده خود به مقدار فراوان ازتو باکتر دارد که به کودهای خروجی از سیستم گوارش خود ارزش افزوده میدهد و تظیم کننده پی هاش و ای سی هم هست و از انجایی که دستگاه گوارش کرم خاکی از سنگدان است بیشتر مدوفوع این کرم که کود گاوی است و از سیستم گوارش کرم گذشته است عاری از تخم علف هرز است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد این کود معجزه اسا برای پسته میتوانید به سایت ورمی کمپوست انجمن متخصصان مراجعه کنید
در صورت وجود مسائلي از جمله وضعيت ژنتيكي برخي پايه ها و يا پايه و پيوندكها، تغييرات موضعي PH و ... كمبودهايي به صورت خفيف و يا لكه اي در طولاني مدت مشاهده شد، مي توان از كودهاي شيميائي خصوصاً به صورت محلول پاشي و تزريق و با دادن موضعي به خاك، خصوصاً به صورت محلول پاشي و تزريق و يا دادن موضعي به خاك، به عنوان مكمل كودهاي حيواني و دامي استفاده نمود. بهتر است مقادير توصيه شده هركدام از كودها و اجزاي آنها را به نصف تقليل داد.