کمبودها و بیشبودهای در درختان میوه

ALIZADE 
  بازدید : 689
سه شنبه 09 / 06 / 1395 : 22:53 
نظرات ()

کمبودها و بیشبودهای در درختان میوه

درختان میوه مانند سایر موجودات زنده برای رشد و ادامة حیات نیاز به مواد غذایی دارند.

*درختان باید غذای مورد نیاز خود را بسازند و برای این منظور از عناصر شیمیایی موجود در طبیعت استفاده می‌نمایند، در علم تغذیة گیاه این عناصر به عنوان عناصر غذایی شناخته می‌شوند.

*عناصر غذایی بصورت ترکیبات گوناگون در طبیعت و در محیط زیست گیاهان (هوا و خاک) وجود دارند و گیاهان بوسیله برگها و ریشه‌های خود ترکیبات قابل جذب این عناصر را دریافت می‌کنند. گیاهان مانند کارخانه‌های بسیار مدرن با جذب عناصر غذایی از محیط و طی فرآیند‌های بیوشیمیایی، آنها را به ترکیبات مختلف تبدیل می‌کنند که برای رشد و نمو و باردهی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ترکیبات برای ساخت پروتئین و رشد رویشی همچنین ساخت ترکیبات شیمیایی و هورمونها به منظور اجرای فعالیت‌های متابولیسمی‌گیاهی و …. استفاده می‌شوند.

*بنابراین چنانچه این عناصر به اندازة مورد نیاز درختان در اختیار آنها نباشد اختلالاتی در این چرخة طبیعی بوجود می‌آید. این اختلالات باعث کاهش رشد رویشی و متعاقب آن کاهش باردهی محصول می‌شود. امروزه‌ از کودها به‌ عنوان‌ ابزاری برای‌جلوگیری از این اختلالات و رسیدن‌ به‌ حداکثر تولید در واحد سطح ‌استفاده‌ می‌شود. اما این‌ کودها باید بتوانند علاوه‌ بر افزایش‌ تولید، کیفیت‌ محصولات‌ کشاورزی ‌را نیز ارتقا داده‌ ضمن‌آلوده ‌نکردن‌ محیط زیست‌ به خصوص آبهای‌ زیرزمینی‌، تجمع‌ آلاینده‌ها نظیر نیترات‌ در اندامهای‌ مصرفی‌محصولات‌ را به‌ حداقل‌ مقدار ممکن‌ تنزل‌ دهند.

*درختان میوه معمولاً برای مدت 15 الی 50 سال در محل باغ رشد و نمو و تولید محصول می‌کنند، بنابر این سیستم ریشه‌ای وسیعی داشته و می‌توانند عناصر را از خاک جذب نمایند. مقداری از این عناصر در پایان فصل رویش مجدداً به خاک بر می‌گردد و مقداری دیگر به همراه برداشت میوه از خاک خارج شده و دیگر به خاک باز نمی‌گردد به همین علت باید هر ساله نسبت به تأمین به موقع عناصر در خاک اقدام شود تا در دراز مدت از ضعیف شدن خاک جلوگیری شود.

*در تغذیه درختان میوه نه تنها توجه به تغذیه کل درخت لازم است بلکه باید به تغذیة اندامهای ذیربط نیز توجه نمود. بطور مثال برای طولانی‌تر شدن مدت انبارداری، میوه درخت باید دارای مواد غذایی خاصی باشد.

علائم ظاهری کمبود عناصر غذایی در درختان میوه:

علائم مختلفی در اثر کمبود عنصر یا عناصر در گیاه دیده می شود مانند:

1- انواع تغییر رنگ در برگها (ازکلروز (chlorosis) یا سبزردی تا بی رنگی (etiolation)، Vein Banding ، Vein Cleaning)

2-انواع نکروز یا مرگ سلولی تا مرگ قسمتی از بافت برگ یا میوه و ...)

3- سوختگی حاشیه و نوک برگها (Scorch)

4- نارسايی در رشد و کم رشدی تا توقف رشد برخی یا تمام اندامهای درخت مانند توقف رشد جوانه های انتهايی تا کوتولگی درخت

5- تغيير شکل یا malformation اندامهای مختلف مانند تغییر شکل میوه ها

6- کاهش کم تا زیاد تولید یا عملکرد

7- تغییر در زمان رسیدن میوه یعنی زودرسی یا ديررسی

8- کاهش اندازه و تعداد میوه ها و یا در واقع کوچک شدن ميوه ها (کاهش کمی عملکرد)

9-کاهش توسعه و گسترش قسمتهای هوایی (سرشاخه ها و شاخه ها) و قسمت های زیر زمینی (ريشه ها)

10-کاهش خصوصیات و صفات کیفی میوه ها (مانند رنگ و بو و طعم و سفتی)

11- کاهش خاصيت انبارداری ميو ه ها

12- و ....

نکاتی در مورد علائم ظاهری کمبود عناصر غذايي در درختان ميوه

1- هنگامی که یک گیاه علائم کمبود یک یا چند عنصر نشان می دهد یعنی تمام منابع قابل دسترس از آن عنصر یا عناصر را مصرف کرده یا مجبور شده برخی قسمتهای گیاه را از آن عنصر به نفع جاهای ضروری تر تخلیه کند یا عنصر را از جایی به جای حساس تر انتقال دهد و یا به علل مشکل در ریشه یا طوقه یا آوندها و یا وجود مشکل خاصی در خاک یا آب قادر به جذب آنها نیست

(یعنی خیلی از علائم کمبود به علت وجود یک مشکل دیگر در درخت بوجود می آید مانند وجود بیماری یا آفت و علفهای هرز و یا مشکل در خاک و آب مثل PH یا EC و یا شوری و یا قلیائی بودن و یا تجمع عناصر ).

2- ممکن است در یک یا چند بخش از گیاه علائم خاصی مشاهده کنیم

3- بسته به میزان کمبود و شدت کمبود، میزان و شدت ونوع علائم متفاوت خواهد بود.

4- در کمبود یک عنصر کمپلکسی از علائم مختلف و گاهی پشت سر هم را داریم.

5- ممکن است روی هر یک از بخشهای مختلف درخت علائم خاص و مختلفی را مشاهده کنیم.

6- نشانه های کمبود برخی عناصر تقریباً مشابه است

7- تغييرات و تنش دمایی و رطوبتی، تاثیر برخی سموم، خسارت حشرات، خسارت و اثر باد و ديگر عوامل طبيعی ممکن است علائمی مشابه علائم کمبودها ایجاد کنند لذا تشخيص و معالجه کمبود عناصر غذايی فقط از روی علائم ظاهری خیلی مطمئن نیست و بايد با احتياط و به وسيله کارشناسان با تجربه و با انجام آزمایشات لازم همراه باشد.

علم کشاورزی